Ἐξέδυσάν με τὰ ἱμάτιά μου (υμνολογικά σχόλια)

του Ανδρέα Κ.

θεολόγου - πρωτοψάλτου

Ἐξέδυσάν με τὰ ἱμάτιά μου, καὶ ἐνέδυσάν με χλαμύδα κοκκίνην, ἔθηκαν ἐπὶ τὴν κεφαλήν μου, στέφανον ἐξ ἀκανθῶν, καὶ ἐπὶ τὴν δεξιάν μου χεῖρα, ἔδωκαν κάλαμον, ἵνα συντρίψω αὐτούς, ὡς σκεύη κεραμέως. (δοξαστικὸ τῶν Αἴνων τῆς Μ. Παρασκευῆς)

Τὴ Μεγάλη Παρασκευὴ τὰ προβαλλόμενα ἐξουθενωτικὰ τοῦ κύρους καὶ τῆς δυνάμεως γεγονότα εἶναι πολλά. Ἐντάσσονται σὲ τρεῖς πτυχές. Τὴν πτυχὴ τοῦ βασανισμοῦ καὶ ἐξευτελισμοῦ τῆς προσωπικότητος (ἐμπτυσμός, ῥαπίσματα, κολαφίσματα, ὕβρεις, γέλωτες, πορφυρὴ χλαίνη, κάλαμος, σπόγ­γος, ὄξος, ἧλοι, λόγχη, σταυρός), τὴν πτυχὴ τοῦ θανάτου καὶ τὴν πτυχὴ τῆς μετανοίας τοῦ πρώτου μετὰ τὸν θάνατο καὶ πρὶν ἀπὸ τὴν Ἀνάσταση πιστοῦ τοῦ Χριστοῦ, τοῦ συσταυρωμένου ληστή.

Οἱ «ἄνθρωποι» φοροῦν στὸν Πλάστη τοὺς καὶ Θεὸ στέφανον ἐξ ἀκανθῶν, τοῦ δίνουν νὰ πιεῖ ὄξος, τὸν ῥαπίζουν, ἐμπτύουν, τὸν καρφώνουν καὶ στὸ τέλος τὸν τρυποῦν μὲ τὴν λόγχη.

Ὁ ἱερὸς ὑμνογράφος μὲ τὴν λεπτομερῆ περιγραφὴ τῶν γεγονότων ὑποβοηθεῖ στὴ συμμετοχὴ στὰ γεγονότα τῆς θείας Οἰκονομίας, ἐνῶ παράλ­ληλα ἀπευθύνει πρόσκληση στοὺς πιστοὺς γιὰ πνευματικὴ θεάση καὶ μέθεξη τῶν γεγονότων καὶ ὄχι μιὰ ἁπλὴ θέα συναισθηματικῆς ὑφῆς. Καλεῖ συμμε­το­χους στὴ λύτρωση καὶ ὄχι θεατὲς δρωμένων. Θεατὲς ἐκ τῶν ἔνδον καὶ ὄχι θεατὲς ἐκ τῶν ἔξω. Σκοπὸς τοῦ εἶναι ἡ ἐθελούσια συναρπαγὴ τῶν μετεχόντων ἀπὸ τὸ ἐδὼ καὶ τώρα τῆς ζωῆς μας καὶ ἡ μεταφορὰ μας στὸ ἐκεῖ καὶ τότε τῆς λυτρώσεως. Ναὸς καὶ χρόνος προσφέρουν τὸ χωρόχρονο τῶν λυτρωτικὼν γεγονότων ποὺ πλαισιώνει τὰ ἱστορικὰ γεγονότα. Προσφέρεται ἐπίσης καὶ τὸ ποῖος, δηλαδὴ τὸν Κορυφαῖο τοῦ λυτρωτικοὺ δράματος τοῦ κόσμου, τὸν Ἰησοῦ, ὁ ὁποῖος ἔπαθε κατὰ τὴν ἀνθρωπότητα προκειμένου νὰ λυτρώσει τὸν κόσμο. Χῶρος καὶ χρόνος διαπλέκονται ἁρμονικὰ καὶ εἶναι ἀποτυπωμένοι στὴ μνήμη τῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς μάρτυρες τῶν γεγονότων Εὐαγγελιστές.

( από την εκδήλωση " ΄Ύμνοι από την Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα (27-04-2013) ΄΄ που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Ιεροψαλτών Άρτης ΄΄ Η Αγία Θεοδώρα ¨ )